Waar wandelen meditatie wordt

"Net toen ik dacht dat het niet mooier kon worden, brak er een nieuwe dag aan op de Venntrilogie." Drie dagen lang trok Franziska Consolati als outdoor-blogster door de verschillende landschappen van de Hoge Venen. Wat haar in de Oostkantons bijzonder aantrok na al haar trektochten op langeafstandspaden door heel Europa, vertelt ze in dit artikel.

Tekst & Foto’s: Franziska Consolati (ins-nirgendwo-bitte.de)
Vertaling: Dirk Vandriessche

Onder mij kabbelt zachtjes een beekje. Zien kan ik het niet, omdat het zich verstopt in het dichte riet van het hoogveen, maar het vergezelt mij deze ochtend al kilometerslang. Het lijkt bijna onwerkelijk, het gekabbel van de beek, omdat het landschap verder zo roerloos voor mij ligt.

Sinds ik vanochtend – inmiddels een paar kilometer geleden – in de mooiste herfstmist ben vertrokken, voelt de wandeling als een meditatie. Mijn blik rust op het houten vlonderpad dat mij veilig door het moeras leidt. Rechts en links kan ik slechts een paar tientallen meters ver kijken – de rest van het eigenlijk zo uitgestrekte landschap ligt verborgen in de mist. Toch weet ik hoeveel ruimte de weidsheid hier heeft: want gisteren heb ik er mijn blik in verloren.

Amper 24 uur geleden zette ik mijn eerste stappen in dit unieke landschap. Een landschap dat ik me voordien slechts vaag kon voorstellen. En al helemaal niet had ik kunnen bedenken hoe snel het me in zijn ban zou krijgen. En dat heeft ongetwijfeld ook te maken met het pad waarop ik het mag ontdekken.

Ik ben onderweg op de Venntrilogie, een 109 kilometer lange wandelroute die door de drie gevarieerde landschappen van de Hoge Venen loopt. De officieel zes etappes van deze langeafstandswandeling brengen me langs magische veenlandschappen, sprookjesbossen, heidevelden, varensvelden, watervallen, kloven en eindeloze vergezichten.

Terwijl de wandeling op sommige stukken aanvoelt als meditatie, zoals hier op het houten vlonderpad in de Hoge Venen, verandert het landschap op andere plaatsen zo plotseling dat ik mezelf erop betrap dat ik me omdraai om naar het stuk dat achter me ligt te kijken – omdat ik nauwelijks kan geloven dat ik een paar meter geleden nog ontspannen door een herfstbos wandelde, terwijl het pad voor mij zich avontuurlijk langs een steile rotswand slingert.

Nu ligt het veen vlak voor me. Mystiek. Sprookjesachtig. Meer dan 100 miljoen jaar geleden strekte zich hier een bergketen uit. Het turfveen dat mij nu omringt, heeft zich gevormd op de ondoordringbare leisteenbodems van de voormalige bergkam. In de loop van duizenden jaren verdwenen de bergtoppen door erosie en vormen nu dit soortenrijke laagland dat tijdens mijn wandeling meerdere keren verandert. Tegenwoordig staan de Hoge Venen, met een totale oppervlakte van ongeveer 5.000 hectare, onder natuurbescherming – al sinds 1957. Daarmee is dit het oudste natuurreservaat van Wallonië en een van de bekendste natuurbeschermingsgebieden van België.

Hoewel het pas gisteren was, voelt mijn start in Eupen verder weg dan het daadwerkelijk is. De herfstochtend lag rustig voor me toen ik de steegjes verliet en de bossen in liep. Hier en daar tsjilpten enkele vogels, het water van de rivier de Hill kabbelde rustig door terwijl ik de eerste paar kilometers zijn loop volgde. De loofbomen waren net begonnen hun herfstkleed aan te trekken. De bladeren waren nog niet gevallen, maar de meesten straalden al in een fel oranje. De bomen werden uiteindelijk steeds kleiner, terwijl het gras steeds hoger groeide. Het met wortels bedekte pad werd steeds vaker door vlonders vervangen en plotseling reikte mijn blik tot aan de horizon. Ik stond in het hoogveen van de Waalse Venen. Het gras van het veen schitterde in de mooiste herfstkleuren. Ik volgde de weg nog bijna zeven kilometer voordat ik aankwam bij mijn bestemming van die dag: het hoogstgelegen hotel van België, aan de rand van het veenlandschap.

Daar ben ik vanochtend, een paar kilometer geleden, vertrokken. En het liefst zou ik ze vasthouden, deze stille momenten midden in het veen, het kabbelen van het beekje en de mist die stil op mijn schouders neerdwarrelt. Had ik toen geweten dat het veen zich de volgende paar kilometers in een sprookjesbos zou veranderen, dan zou het afscheid zeker een stuk gemakkelijker zijn geweest.

De bosbodem is bedekt met mossen, verschillende varens krullen zich tussen de boomstammen, en overal schieten paddenstoelen uit de grond. Meerdere kilometers leiden me door de kloof van Trôs-Marets, ook wel bekend als het “Land van de Bronnen”. Hier is het pad bijzonder afwisselend. Het leidt over kleine bruggetjes over de rivier en langs steile rotswanden boven de kloof. De Trôs-Marets-beek kronkelt door de vallei, langs rotsachtige passages, kleine watervallen en door weelderige bossen. Een kort stuk, waar de beek zich op een bijzonder indrukwekkende wijze een weg door de smalle rotsen heeft gesleten, is zelfs met een staalkabel beveiligd.

Het contrast met mijn ochtend in het veen kan niet groter zijn. Toch ligt die slechts enkele uren en amper tien kilometer achter me. En wie zou op dit punt van de wandeling hebben gedacht dat het landschap zich nog meer zou veranderen?

De derde wandeldag op de Venntrilogie voelt als een nieuwe wereld. De mist is ’s nachts verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor een stralend blauwe herfstlucht. Afscheid nemen van dit landschap, dat mij op elke kilometer volledig heeft betoverd, wordt daarmee nog moeilijker.

Volgens de officiële etappe-indeling van de Venntrilogie loop ik op deze dag een combinatie van etappe vijf en zes: van Malmedy naar Bütgenbach. De eerste kilometers leiden me over de Calvarieberg, weg uit Malmedy en de vallei van de Warche in. Hier biedt het bos steeds opnieuw uitzicht op het heuvelachtige landschap. Wanneer ik uiteindelijk de stuwdam in Robertville bereik, verandert het landschap in de tweede helft van deze etappe. Ik laat de eindeloze bossen van het zuidelijke veen achter me en bevind me tussen uitgestrekte velden. Terwijl ik de laatste kilometers tussen de weilanden loop en de daken van Bütgenbach voor me opdoemen, realiseer ik me dat het gevoel op de Venntrilogie altijd hetzelfde is gebleven, terwijl het landschap meerdere keren drastisch is veranderd. Het gevoel volledig op te gaan in deze bijzondere natuur en de tijd te laten stilstaan.

Ik denk dat dat precies is wat een wandeling op de Venntrilogie zo bijzonder maakt: dat dit afwisselende landschap, dat meer dan 10.000 jaar geleden na de laatste ijstijd is ontstaan, ons meeneemt op een tijdreis – terwijl we tegelijkertijd elk besef van tijd verliezen. Zelden voel ik het moment in het nu zo intens als op het vlonderpad in de Hoge Venen. Zelden verloor ik mezelf zo graag in een weelderig sprookjesbos en was ik volledig in het moment. Dat klinkt misschien wat tegenstrijdig. Ik heb er geen uitleg voor. Maar misschien is net dat de magie van de Venntrilogie.

Franziska, wat had je het minst verwacht?

Hoe ongelooflijk veel ruimte het landschap in de Oostkantons krijgt. Deze uitgestrektheid heeft me een paar keer sprakeloos gemaakt. Heel vaak bleef ik staan en draaide ik rondjes om het volledige 360-gradenpanorama in me op te nemen. En elke keer kon ik niet geloven dat ik dit landschap op dat moment helemaal voor mezelf mocht ervaren. Dat was ook iets dat me verbaasde: dat ik zelfs in het nationaal park nauwelijks andere wandelaars tegenkwam. Het netwerk van wandelpaden is zo goed ontwikkeld en de mogelijkheden zijn zo eindeloos, dat we vaak helemaal alleen van de natuur kunnen genieten.

Wat raad je aan voor de reis erheen?

Voor een trektocht waarbij begin- en eindpunt ver uit elkaar liggen, geef ik persoonlijk altijd de voorkeur aan reizen met het openbaar vervoer – omdat ik me dan geen zorgen hoef te maken over een geschikte parkeerplaats en hoe ik die na de laatste etappe weer moet bereiken. De heen- en terugreis naar en vanuit de Oostkantons werkte prima met het openbaar vervoer! Voor wandelaars uit heel Duitsland is bijvoorbeeld het station in Aken een belangrijk knooppunt. Vanuit de Belgische stations Luik-Guillemins, Brussel-Zuid en Gent-Sint-Pieters kunnen wandelaars met de IC-trein gemakkelijk de stations Eupen en Verviers bereiken. De website van de openbare vervoersmaatschappij TEC is een grote hulp bij de planning.

Hoe heb je je voorbereid op de wandeling?

Enerzijds heb ik me natuurlijk voorbereid door te wandelen.😊 Maar wat net zo goed hielp als algemene fysieke conditie, was de mogelijkheid om mijn belevenis op de Venntrilogie precies aan mijn behoeften aan te passen: met behulp van de Plan-Your-Trip-functie op ostbelgien.eu. Hier heb ik aangegeven hoeveel dagen ik onderweg wilde zijn, hoeveel kilometer de individuele afstanden moesten zijn, en dat begin- en eindpunt bereikbaar moesten zijn met het openbaar vervoer. De interactieve routeplanner stelde vervolgens de optimale trektocht voor mij samen, inclusief wat service-informatie, bijvoorbeeld over de staat van de paden en de dichtstbijzijnde bushaltes en treinstations langs de betreffende route.

En tot slot: kun je je ervaring op de Venntrilogie in slechts drie woorden beschrijven?

Onverwacht, onvergetelijk, magisch.

Haar tweede artikel over de Venntrilogie kun je hier lezen: ins-nirgendwo-bitte.de/venntrilogie