GR 573 - Eupen / Botrange

EUPEN

De stad Eupen is tot ver buiten de landsgrenzen als lucht- en kneippkuuroord bekend. Hier bevindt zich ook het bestuurscentrum van de Deutschsprachige Gemeinschaft: Parlement, Regering en Ministerie zijn in Eupen gevestigd. De stad bezit ook het enige, nog actieve treinstation van de Oostkantons dat in 1863 als aansluiting aan de verbinding Antwerpen-Brussel-Luik-Aachen-Köln werd gebouwd. In 't verleden was Eupen een belangrijke draaischijf voor de textielindustrie. Sinds 1860 werden in Eupen fijne lakens geproduceerd en geëxporteerd. Het bijzonder zachte kalkarme Eupens water (hoogveen) was ideaal voor het wassen van de gevoelige lamswol. Talrijke gebouwen in barokarchitectuur en herenhuizen uit die tijd getuigen thans nog van de rijkdom van de lakenhandelaars.

Links enkele rustbanken en de samenvloeiing van de Vesder (“Weser” in het Duits)  en de Helle („die Hill“ in het Duits), links van ons. De licht stijgende asfaltweg verlaat de gemeentekern van Eupen. De GR 573 volgt de Helle op enige afstand en komt na een korte bocht links op een hoofdweg (we verlaten de Selterschlag). Hier rechtsaf (die weg komt van links over de Helle). Aan de linkerkant zie je het Wetzlarbad (zwembad) en verder nog links en rechts andere sportinrichtingen van Hütte/Wetzlar.

Vlak voorbij het doorstreepte plaatsnaambord Eupen, op de Y-splitsing, de rechtse, stijgende tak nemen. Op de splitsing staat de gedenksteen "Hiver (winter) 1944 -45" van de Touring Club van België. We passeren een  rood-witte, metalen slagboom waarmee we in het Hertogenwald terechtkomen. Een rechtlijnige asfaltweg, steeds in de buurt van de Helle, draait uiteindelijk naar links over de Soor, een bijriviertje van de Helle, plaatsnaam

3,2 KM -  SCHWARZE BRÜCKE

Deze brug bij de samenvloeiing van Helle en Soor, is voor de Eupenaars een welbekende  plaats. De naam (Schwarze Brücke) verwijst naar de zwarte verf of pek, waarmee vroeger de brugplanken waren bedekt. Deze brug werd gebouwd in 1890 op aanraden van een bosingenieur met de naam „Guerrier“, vandaar de Franse naam „Pont Guerrier“. Het Herzogenwald beslaat niet minder dan 12 000 ha en is één van de belangrijkste wouden van België. De geschiedenis van het Herzogenwald is nauw verbonden met die van de hertogen van Limburg, die het ooit als privé-jachtterrein in hun bezit hadden; vandaar trouwens de naam. Het woud kwam achtereenvolgens in handen van de Bourgondiërs, de Habsburgers, de Spanjaarden en tenslotte de Oostenrijkse Nederlanden. Tussen 1795 en 1815 was het een deel van Frankrijk. Het verdrag van Versailles bepaalde in 1919 dat Eupen en het oostelijke (t.o.v. de Helle) Herzogenwald aangehecht moesten worden bij België. Deze gebieden zijn vandaag in België bekend als de “Oostkantons”. Het grootste deel van het Herzogenwald is begroeid met naaldhout en de spar voert de boventoon. Deze naaldbomen werden door de Oostenrijkers geïntroduceerd. Het bosbeheer is er vandaag op gericht om opnieuw meer streekeigen gemengde loofbossen te verkrijgen.

De Helle draait zelf naar links. Wij blijven nog even rechts van de Helle lopen, steken ze dan over langs een smalle, houten brug en volgen dan direct rechts een bospad langs het riviertje. De GR 573 vervolgt zijn weg langs de rivier, dichtbij of wat verder af.

Zaak is steeds zo dicht mogelijk bij de rivier te blijven en andere paden te negeren. Op een gegeven ogenblik passeren wij, rechts van ons, de installaties van een kleine stuw:

4 KM - STUW VAN DE HELLE

Met deze dam wordt het debiet van de Helle geregeld. Wat je niet ziet, is de 1200 m  lange pijpleiding, die hier begint, en naar believen water uit de Helle afleidt naar de Getzbach en zo naar het meer van Eupen. Deze tunnel werd aangelegd tijdens de laatste wereldoorlog. Hij is 2,3m breed en kan een debiet van 20m3 water per seconde leveren.

Het pad blijft verder het riviertje volgen. Op een bepaalde plaats moet je dan langs een rotspartij klauteren. Wees voorzichtig, zeker bij regenweer, het is er soms erg steil. Bij hoge waterstand is het aangeraden over de rotspartij heen te klimmen, waarvoor een paadje links dient. We passeren een doorwaadbare plaats, via een betonnen plaat en enkele stenen. Enkele houten bordjes wijzen in de andere richting, naar Eupen en Ternell. Op het kruispunt rechtdoor, rechts een rustbank, links borden, in onze wandelrichting wijzend naar  Herzogenhügel. Ons pad sluit aan op een brede weg, die er langs links achter bijkomt.

We passeren nog een aantal keren een betonnen oversteekplaats van bijriviertjes. Op een gegeven moment komt de weg heel dicht bij de rivier: een 5-tal m voor de rivier, links schuin naar boven een tamelijk steil paadje inslaan. Ons smal pad geeft uit op een licht dalende asfaltweg die we naar rechts volgen (rechts mooi zicht op de Helle in de diepte). We stappen de brug van een bij riviertje over en ons pad wordt een brede, halfverharde weg in een grote rechtse bocht, en komt weer langs de Helle te lopen. Links passeren we het bord met plaatsnaam

7,3 KM - HERZOGENHÜGEL

Een grote open plek in het woud waar verschillende boswegen samenkomen. Tevens "knooppunt, van wandelwegen" en een mooie picknick plaats. Herzogenhügel (hertogenheuvel): een kleine, rotsachtige heuvel op de rechteroever van de Helle, tussen de bij riviertjes Spoorbach en Miesbach. Een geologische curiositeit wegens het aan de oppervlakte komen van een bepaald soort graniet.

OVERSTEEK VAN DE HELLE

Afhankelijk van de waterstand opteer je, ofwel voor het vervangingstrajet, of voor de overtocht langs het bredere wad, zoals aangegeven door de bewegwijzering. De tocht langs de Helle kan tamelijk zwaar zijn want loopt door hoogveen vegetatie, een beetje afhankelijk van de weersomstandigheden, kies je best voor het vervangingstraject hier verder beschreven en op de kaart aangeduid.

TOCHT LANGS DE HELLE: VERVANGINGSTRAJECT (VARIANTE) : Vanaf HERZOGENHUEGEL verder gaan (de wegbedekking wordt asfalt) tot vlak na de linkse bocht en daar rechtsaf slaan en het langzaam stijgende bospad opgaan (richting Sourbrodt). Na een 3-tal km, bijna op de top, komt de bewegwijzering van de GR 573 je van rechts tegemoet, ter hoogte van de Fagne Wallonne (plaatsnaam CLEFAYE).

GR 573: De Helle oversteken en dan linksaf de rivier stroomopwaarts volgen. Het pad zo dicht mogelijk bij de rivier nemen, maar niet té dicht (het kan heel modderig en zompig worden). De weg loopt over een goede 3 km en is moeilijk te beschrijven.

Het pad volgt vooreerst een tijd de rivierberm. Een eerste veenachtige weide laten we rechts liggen. Na een breuk in het terrein moet je even de Helle verlaten (dit is de enige keer) om bij de zoom van het bos van Bongard linksaf te slaan en de rivier weer te bereiken. Pas er wel voor op om niet rechtdoor te lopen, want dan kom je in het midden van het natuurreservaat terecht (met gereglementeerde toegang), in de richting van de Baraque Michel.

Vanaf nu blijft de bosrand dicht bij de oever. Verderop kunnen boomstammen je wellicht verplichten een zijsprongetje naar rechts te maken. Je  vervolgt je weg dan opnieuw nabij de rivierberm. Juist voor de uitgestrekte Fagne Wallonne, gaat ons pad opnieuw de Helle over en klimt schuinlinks een rechte brandlaan  op (Rakesprée). Dan weer schuinlinks en je komt op de brede bosweg die we verlieten in Herzogenhügel. Wij zijn bijna boven, ter hoogte van

4 KM - LA BEOLE

Geen bevoorrading.

We komen op een brede, rechte, licht stijgende weg met grove print. Rechts een orientatiebord over Hoge Venen en Hertogenwald. We komen even in open terrein tussen de venen terecht en dan weer tussen naaldbossen.

Een 200 m verder ter hoogte van het stenen kruis rechts, (plaaatsnaam: la Beôle) rechts het klein pad inslaan in het naaldbos, dat kronkelend langzaam afdaalt in de richting van het Signal de Botrange (rechts vloeit er een klein beekje). Aan de rand van het bos, de gracht over en op het kruispunt gekomen de 2de weg links inslaan (mooi zicht over venen), rechts van een naaldbos.

De weg draait verder schuin naar rechts en daalt tot over het bruggetje van de prille Rur en stijgt weer dan. Net als de Helle en de Polleur heeft de Rur zijn brongebied in de hoge venen. De hoogvenen werken als een spons en geven het zure en kalkarme veenwater langzaam af aan deze beekjes.

Steeds rechtdoor. Bij een wandelboom (rechts van ons) gaan we linksaf richting Naturparkzentrum ½ km (Ancien Chemin de Callebrig). We passeren links van ons nog een plattegrond over venen en bos in de buurt en komen op een halfverharde weg. Op het volgende kruispunt direct rechtsaf, licht stijgend. Langs roodwitte slagbomen arriveren we op de redelijk drukke verkeersweg (N676 Mont Rigi – Sankt Vith) die we even volgen naar links en dan oversteken naar (zie de borden) het Naturparkzentrum van Botrange. Hier is (eindelijk) een café en zijn toiletten beschikbaar.

4 KM -  NATUURPARKCENTRUM BOTRANGE